تقابل های دوگانه از مولفه های اساسی دیدگاه ساخت گرایی است که بنیان تفکر انسان و البته بنیان هستی را بر برابر نهاده های دوتایی می انگارد. نظریه ای که از زبان شناسی به مطالعات فرهنگی راه می یابد و سرانجام در وضعیت پسامدرن به چالش کشیده می شود. این مقاله بر آن است تا یکی از آثار ادبیات کلاسیک ایران, یعنی گلستان سعدی را که استوار به تقابل های دوگانه است, بر اساس این نظریه تحلیل کند.تقابل های دوگانه در مجموعه آثار سعدی و به طور ویژه, گلستان, دو کارکرد زیبایی شناسیک و فلسفی دارد, یعنی, گذشته از برابر نهادن دو به دوی آثار, ساختار هر اثر از نظر باب بندی, ساخت آوایی, واژگانی, نحوی و در نهایت کلیت کلام سعدی, بر اساس آن شکل می گیرد. این جستار با بررس چند نمونه, ضمن تبیین فلسفه کاربست این عنصر, پیوند ساختار کلام با درون مایه آن و در نهایت با واقعیت عینی زندگی را بررسی می کند.
