1403/02/16

قدسیه رضوانیان

مرتبه علمی: استاد
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکدۀ ادبیّات و زبان‌های خارجی
نشانی: بابلسر- پردیس دانشگاه مازندران- دانشکده علوم انسانی- گروه زبان و ادبیات فارسی
تلفن: 35302669

مشخصات پژوهش

عنوان
بررسی نمودهای زیبای یشناسی زنانهنگر در شع ر ژاله قائ ممقامی
نوع پژوهش
مقاله چاپ شده
کلیدواژه‌ها
ژاله قائم مقامی؛،شعر زنان؛،زیبایی شناسی زنانه نگر، تقابل های دوگانه.
سال 1400
مجله پژوهشنامه مکتب های ادبی
شناسه DOI
پژوهشگران قدسیه رضوانیان ، نعیمه السادات آرنگ

چکیده

زیباییشناسی زنانه نگر، در ذات خود زیباییشناسی تقابلی است که در برابر زیباییشناسی سنتی مطرح میشود که واجد سلسلهمراتب جنسیتی است. این زیبایی شناسی گرچه از آغاز بروز و ظهور خود از سد هی هجدهم تا امروز، سیاستها و نظرگاههای انتقادی متغیری را اتخاذ کرده و با گذار به پسافمینیسم از هویت دوگانه به هویت چندگانه گذ ر کرده است. اما همچنان در موضع پرسشگری قرار دارد و همچنان یکی از محملهای نمود آن، شعر است. در ایران همزمان با چرخش پارادایمی عصر مشروطه، زیباییشناسی شعر فارسی دچار دگرگونی بنیادی و در پی موج آگاهیبخشی در مورد حقوق زنان، کمیت و کیفیت شعر زنان نیز با دگردیسی جدی مواجه شد؛ چنانکه زنان شاعر- در سطح نخبگان سیاسی و طبقاتی - نیز باب جدیدی در این عرصه گشودند و در گفتمان جدید، در تقابل با سنت چندصدسالهی شعر فارسی، به تدریج زیباییشناسی نوینی را رقم زدند. یکی از این زنان، ژاله قائممقامی، شاعر اواخر عصر قاجار و پهلوی اول است که نخستین بار آشکارا از حقوق زنان گفت، به نقد سلسلهمراتب جنسیتی پرداخت و با زبانی طنزآمیز، سنت زیباییشناسی مسلط را به چالش کشید و سلسلهمراتبی را که خود یکی از آماجهای منتقدان و فیلسوفان فمینیست بوده است، وارونهسازی کر د. ای ن پژوهش، به روش تحلیل محتوای کیفی و با گزینش ا ز میان مجموعه اشعار او، به بررسی نمودهای غالب زیباییشناسی شعر او؛ با محوریت زنانهنگری، شامل نمود تقابلی- انتقادی، اندرزی، جسمآگاهی، فلسفی و پارادوکس یأس و امید میپردازد.