رضا اسماعیلی

عقبنشینی کناره کانال یک فرآیند مهم در مورفودینامیک رودخانه است که تغییرپذیری کانال، تکامل دشت سیلابی و توسعه زیستگاهها را تحت تأثیر قرار میدهد. هرساله سازههای عمرانی و زمینهای کشاورزی که حاشیه رودخانه لاویج قرار دارند با خطرات ناشی از تغییر بستر مواجهاند. ازاینرو وجود روشی قابلاعتماد برای تعیین میزان عقبنشینی و پیشبینی پایداری کناره ضروری به نظر میرسد. در این مطالعه باهدف بررسی میزان خطر فرسایش کناری و شناسایی مناطق مستعد فرسایش کـناری در رودخانه لاویج، با استفاده از مدلهای BEHIو NBSخطرپذیری فرسایش کناری در 7مقطع از این رودخانه بررسی شد.نتایج مدل NBSبا استفاده از شاخص) (tnb/tbkfنشان داد میزان فرسایشپذیری کناره رودخانه لاویج در تمام بازههای مورد مطالعه، بهجز مقاطع 2و 6همه مقاطع دارای شدت فرسایش خیلی زیاد و زیاد میباشند. بر اساس شاخص ) (dnb/dbkfمیزان فرسایشپذیری کناره رودخانه لاویج بهجز مقاطع 4و 5تقریبا با روند فرسایشی بهدستآمده از شاخص اول ) (tnb/tbkfهمخوانی دارد. بر اساس مدل BEHIمقاطع 5،4،3،1و 6وضعیت ناپایداری کناره را زیاد نشان میدهند و استعداد زیادی برای فرسایش کناری و تولید رسوب دارند. همچنین مقطع 2وضعیت ناپایداری را متوسط نشان میدهدمقطع 7و 2وضعیت ناپایداری خیلی زیاد را نشان میدهد که استعداد خیلی زیاد برای فرسایش کنارهای و تولید رسوب دارد. درنهایت جهت بررسی میزان انطباق نتایج با استفاده از آزمون آماری کروسکال-والیس باهم برازش داد شد و نتایج نشان داد هر سه شاخص در ارزیابی فرسایش کناری در هر مقطع تقریبا یکسان عمل کردهاند.