1403/02/07
محمد شریفی

محمد شریفی

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده الهیات و معارف اسلامی علامه حسن زاده آملی (ره)
نشانی:
تلفن: 01135302608

مشخصات پژوهش

عنوان
ماهیت انتقام الهی و تفاوت آن با انتقامهای بشری
نوع پژوهش
مقاله چاپ شده
کلیدواژه‌ها
انتقام خداوند، انتقام انسان، انتقام ممدوح، انتقام جایز، انتقام مذموم.
سال 1395
مجله مشكوة
شناسه DOI
پژوهشگران محمد شریفی ، نسرین اشتیاقی

چکیده

در آیاتی از قرآن کریم، صفت انتقام که به ظاهر، از صفات ناپسند انسانی است به خداوند، نسبت داده شده و گاه خداوند، «ذو انتقام و منتقم» خوانده شده است. انتقام در عرف عام به معنای «تلافی برای تشفی خاطر» است و در آیات و روایات، انسانها از انتقام گرفتن، نهی شده اند. در این پژوهش که به روش توصیفی – تحلیلی و با توجه به آیات و روایات و دیدگاه مفسران قرآن، انجام شده است، چگونگی انتساب این صفت به خداوند متعال، بررسی شده و این نتایج به دست آمد که واژه انتقام در اصل، دارای مفهوم «کیفر دادن گناه کار» و نه «مقابل به مثل در کارها» است. انتقام الهی یکی از صفات سلبی است و روشن است که مجازات ستمکاران گردنکش و زورمندان ستمگر، نیکو و لازم است و عدل و حکمت الهی، صرف نظر کردن از آن را برنمی تابد. انتقام، سه گونه است: انتقام ممدوح و لازم؛ انتقام جایز؛ انتقام مذموم. مهمترین ویژگیهای انتقام الهی عبارتند از: هدفمند بودن، فراگیر بودن، سخت بودن و عدالت محور بودن. مهمترین علل انتقام الهی؛ کفر، ظلم، تکذیب، اعراض از آیات الهی و عدم ایمان به پیامبر است.