1403/01/10
محمد شریفی

محمد شریفی

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده الهیات و معارف اسلامی علامه حسن زاده آملی (ره)
نشانی:
تلفن: 01135302608

مشخصات پژوهش

عنوان
روش شناسی نودلکه در کشف ترتیب نزول و اعتبار سنجی آن
نوع پژوهش
پایان نامه
کلیدواژه‌ها
ترتیب نزول، تئودور نولدکه، کمی گرایی، مستشرقان
سال 1397
پژوهشگران مهدی تقی زاده طبری(استاد مشاور)، محمد شریفی(استاد مشاور)، جواد سلمان زاده(دانشجو)، محسن نورائی(استاد راهنما)

چکیده

رواج و پررنگی مطالعات قرآنی مستشرقان در زمانه ی کنونی، چندی از مطالعات مسلمانان را به بررسی استشراق قرآنی جهت دهی کرده است. در میان این مطالعات، نظریه ی «ترتیب نزول» مستشرق آلمانی «تئودور نولدکه» نظر این پایان نامه را به خود جلب کرده تا مورد شناسایی و ارزیابی قرار گیرد. از این رو، در گام نخست، داده ها و معلومات با روش توصیفی – تحلیلی به-کار گرفته –شدند تا نظریه ی مذکور به صورت روشمند ارائه شود. پس از شناسایی نظریه در گام نخست، روشن شد که در این نظریه، معنا و لفظ قرآن به عنوان ابزار کانونی جهت کشف ترتیب نزول بکار گرفته می شود و دیگر ابزارها چون طول آیه، آهنگ، تناسب، اسلوب، سیاق و روایات، ابزار کانونی مذکور را در مسیر کشف ترتیب نزول یاری و همراهی می کنند. اما در گام دوم، ارزیابی نظریه ی مذکور نشان داد که این نظریه تنها در اندکی از موارد چون تلقی ابزار معنا و لفظ قرآن به عنوان معیار درستی آزمایی روایات و تعیین حدود زمانی نزول آیات، ره به صواب برده و غالبا به خطا رفته است. مهم ترین خطاهای نولدکه در این نظریه، این است که وی نتوانسته است از ابزارهای مورد نظرش در کشف ترتیب نزول درست و بجا استفاده کند. او نه از منقولات تاریخی و تفسیری درست استفاده کرده است که در همان آغاز کار به دلایل گوناگون از آن دست برداشته است. و نه با وجود توجه و تکیه ی زیاد به لفظ و معنای قرآن، ترتیب نزول درستی از آیات و سور به دست داده است. گفتنی است که دیگر ابزارهای مورد نظر نولدکه چون طول آیه، اسلوب، تناسب، سیاق و روایات نیز به جهت کاربری اشتباه و نادقیق، غالبا نتایج درست و دقیقی را به دست نداده اند.