1403/02/14
محمد رحمانی

محمد رحمانی

مرتبه علمی: استادیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده علوم دریایی و محیطی
نشانی:
تلفن: 01135302401

مشخصات پژوهش

عنوان
تجزیه و تحلیل پایداری زیست‌محیطی محلات شهر همدان براساس مقایسۀ روش‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره و دیدگاه ساکنین
نوع پژوهش
مقاله چاپ شده
کلیدواژه‌ها
پایداری زیست محیطی محلات شهری کیفیت زندگی GIS شهر همدان
سال 1402
مجله مطالعات ساختار و کارکرد شهری
شناسه DOI
پژوهشگران محمد رحمانی ، کمیل عبدی ، احمد محمدی احسان

چکیده

پایداری محیط و کیفیت محیط شهری یکی از مسائل شهری است که به دلیل اینکه به‌صورت جدی با زندگی ساکنین در ارتباط است، مورد توجه محققین قرار گرفته است. هدف از این پژوهش ارزیابی و اولویت‌بندی پایداری زیست‌محیطی در محلات شهری همدان است. ابتدا به روش نمونه گیری خوشه‌ای و سپس تصادفی ساده 8 محله انتخاب گردید تا خانوارهای ساکن در این محلات به عنوان افراد آزمودنی انتخاب شوند. حجم نمونه با استفاده از روش کوکران برابر با 368 نفر بود. ابزار اندازه‌گیری پایداری زیست‌محیطی، شامل 12 معیار و 71 گویه بود. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم افزار SPSS و GIS انجام شد. برای پایداری زیست‌محیطی محلات از 12 معیار اصلی استفاده شد. با توجه به پرسش‌نامۀ ساکنین، میزان توجه و اهمیت زیرمعیارها مشخص شد. با استفاده از روش‌های AHP و ANP میزان اهمیت معیارها مشخص گردید و براساس آن معیارهای کیفیت مکان، آزردگی ناشی از حجم ترافیک، چالش‌های زیست‌محیطی و اقدامات حفاظتی مصرف آب چهار معیار مهم بودند. با توجه به تحلیل صورت گرفته آزمون T تک نمونه‌ای مشخص شد که شاخص‌های اقدامات حفاظتی مصرف آب، رضایتمندی از شاخص تحرک و دسترسی، آزردگی ناشی از حجم ترافیک، نارضایتی از صدا و چالش‌های زیست‌محیطی در محلات شهر همدان مطلوب نیستند. نقشۀ پایداری محلات شهر همدان براساس معیارهای مورد استفاده، روش‌های AHP و ANP و آنالیزهای GIS تهیه شد. نتایج نشان داد که با استفاده از هر دو روش محلات پایدار و ناپایدار مشترک هستند (در برخی موارد تفاوت رتبه وجود دارد) که این نشان می‌دهد شهر همدان از لحاظ پایداری چندان پایدار نیست چرا که فاصلۀ محلات پایدار و ناپایدار از سایر محلات زیاد است. از لحاظ فضایی، محلات با پایداری بسیار بالا عموماً در جنوب شهر قرار گرفتند. محلات بلوار ارم و بوستان ارم دارای بالاترین پایداری و محلات قلیانی و چاپارخانه دارای پایین‌ترین پایداری هستند.