در این سخنرانی که به دعوت گروه مردم‌شناسی دانشگاه یزد انجام شد، به بازخوانی انتقادی پژوهش‌های انسان‌شناسی در ایران درباره زبان مادری، با تاکید بر پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد پرداخته شد. در این زمینه اشاره گردید که به دلیل فهم نادرست کثرت‌گرایی فرهنگی در انسان‌شناسی ایران و اشتباه گرفتن حقوق زبان مادری با جریان قوم‌گرا، در بسیاری موارد پایان‌نامه‌های انسان‌شناسی زیر نظر استادانی که بعضا آشنایی و تسلط کافی بر نظریات ملی‌گرایی، قوم‌گرایی و زبان مادری ندارند، عملا به دفاع از قوم‌گرایی می‌پردازند. نمونه‌هایی از این پایان‌نامه‌ها و نیز دلایل رواج این‌گونه پایان‌نامه‌ها در فضای انسان‌شناسی ایران مورد بررسی قرار گرفت.
