1403/02/05
محسن نورائی

محسن نورائی

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید: 0000-0002-9216-3469
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده الهیات و معارف اسلامی علامه حسن زاده آملی (ره)
نشانی:
تلفن: 01135302605

مشخصات پژوهش

عنوان
اغراء و تحذیر در آیات و روایات
نوع پژوهش
پایان نامه
کلیدواژه‌ها
اغراء- تحذیر- آیات قران کریم- روایات
سال 1396
پژوهشگران مصطفی قاسمی(دانشجو)، محسن نورائی(استاد مشاور)، سید علی اکبر ربیع نتاج(استاد راهنما)

چکیده

در آیات و مخصوصاً در روایات اغراء و تحذیر های فراوانی وجود دارد. هر اغراء و تحذیر از سه رکن تشکیل می شود. در اغراء مغرّی که همان متکلّم است امری را که ذاتاً محبوب و خیراست و یا در نظر او چنین صفتی را دارد. قصد دارد مخاطب را متوجّه آن کند. در قرآن کریم برای تبشیر و انذار تشویق و تنبیه بیشتر از معنای وعده و وعید و بیان عاقبت استناد شده و در موارد اندکی از شیوه های ادبی اغراء و تحذیر استفاده شده است و این نشان می دهد قرآن که معیار فصاحت و بلاغت است کمتر از شیوه ادبی اغراء و تحذیر استفاده می کند؛ امّا، در روایات با شیوه ی ادبی اغراء و تحذیر با موجز ترین و خلاصه ترین امر محبوب و یا مکروه به مخاطب ابلاغ می شود. روش تحقیق در این پژوهش، بصورت کتابخانه ای و توصیفی- تحلیلی بوده است. نتایج بررسی آیات قرآن کریم و روایات نشان می دهد که اغراء در آیات و روایات در امور محبوب اعم از واجبات، مستحبّات و معروفات وتحذیر در امور مکروه و ناپسند اعم از محرّمات و منکرات هستند. تحذیر از امور مکروه نیز در آیات در یک مورد به صورت تحذیر قیاسی و در موارد متعددی به صورت تحذیر غیرقیاسی به کار رفته اند. اغراء قیاسی در آیات در مورد فطرت، رنگ خدائی و نماز شب و تزکیه نفس و به طور غیرقیاسی با توصیف نعمتهای بهشتی و سرانجام مومنین نسبت به بهشت اغراء و تحریک نموده است. تحذیر در آیات به صورت تحذیر قیاسی در مورد ناقه صالح و به طور غیرقیاسی با بیان سرگذشت اقوام هلاکت شده و با استفاده از واژه های کلّا و ویل در آیات متعددی به کار رفته است.