1403/01/10
وحید حیدر نتاج

وحید حیدر نتاج

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده هنر و معماری
نشانی:
تلفن: 09122189136

مشخصات پژوهش

عنوان
تحلیل روابط فضایی خانه های روستایی براساس نگرش فرهنگی-اجتماعی (مطالعه موردی: روستای کوهپر)
نوع پژوهش
مقاله چاپ شده
کلیدواژه‌ها
خانه­ های روستایی، نگرش اجتماعی، نگرش فرهنگی، روابط فضایی، رفتار.
سال 1398
مجله مسكن و محيط روستا
شناسه DOI
پژوهشگران وحید حیدر نتاج ، سهیلا احمدی

چکیده

عوامل متعددی در شکل­گیری فضاهای خانه­ های روستایی تأثیر گذارند که میزان اهمیت و تأثیرگذاری همه­ آن ها یکسان نیست. یکی از مهم­ترین این عوامل، عوامل فرهنگی- اجتماعی می ­باشد که رسیدن به درک فضایی و مفاهیمی که در معماری خانه ­های روستایی وجود دارد را امکان پذیر می­سازد. بنابراین در نوشتار حاضر سعی شده است تا با تعیین جایگاه و اهمیت عوامل مذکور در شکل­گیری روابط فضایی خانه های روستایی، نحوه تأثیر نگرش­های اجتماعی و فرهنگی بر شکل خانه تشریح شود. مبانی و چهارچوب نظری این پژوهش از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و جمع­ آوری اطلاعات به روش کتابخانه ای انجام پذیرفته و سپس جدولی برای چگونگی تأثیر نگرش مذکور در شکل­گیری روابط فضایی خانه های روستایی بر اساس نظر متخصصان تدوین شده است. در ادامه، یافته ­های حاصل در خانه­ های روستایی غرب استان مازندران یعنی منطقه کوهستانی شهرستان کلاردشت به عنوان نمونه­ مطالعاتی از معماری روستایی شمال ایران، مورد بررسی قرار گرفته است. جهت تعمیم نتایج به سایر روستاهای کوهستانی منطقه، روستای کوهپر با قدمت بیشتر و سه خانه قدیمی­تر از این روستا در سه گونه متفاوت انتخاب شد که در تمامی منطقه تکرار می­شود. اطلاعات این بخش بر اساس مطالعات میدانی در روستا (عکس، نقشه و مصاحبه) استخراج و با استدلال منطقی به نتیجه رسید. در نهایت نتایج به صورت جداولی که در آن ها عناصر فضایی و سازمان فضایی در ارتباط با روابط فضایی خانه­ ها به صورت دسته­بندی مشخص شده، در جدولی به صورت شکلی ارائه و نتایج حاصل از تحلیل فضایی در این جداول، از نمودار توجیهی بهره گرفته شد. نتایج نشان می­دهد که نگرش فرهنگی- اجتماعی در پاسخ به نیازهای مادی و غیر مادی انسان شکل می­گیرد و در روابط فضایی خانه­ های روستایی نمود پیدا می­کند. این نمود در روستای مورد نظر، بیشتر در محرمیت و جداسازی حریم عمومی و خصوصی (مهمان و خانواده) قبل از ورود به داخل خانه صورت گرفته است و مشخص شده است که بررسی عمق فضا­ها در خصوصی یا عمومی بودن فضا هیچ تأثیری ندارد بلکه مهم روابط فضایی خانه­ های روستایی است که بر اساس این دو فضا سازمان می­ یابد.