فاطمه کاردل

ذرات گرد و غبار می توانند با عبور از روزنه ها موجب اختالل در فعالیتهای فتوسنتزی و کاهش رشد گیاه شوند. این پژوهش به بررسی تأثیر گرد و غبار سیمان بر ویژگیهای روزنه برگها در دو گونه درختی مهم جنگلهای هیرکانی در شمال ایران میپردازد. بدین منظور برگهای گونههای بلوط بلندمازو ) Quercus .M.A.C castaneifolia )و ممرز ).L betulus Carpinus )در دو منطقه آلوده و شاهد در اطراف کارخانه سیمان مازندران نمونه بردار ی شد. مشخصه های روزنه برگ و سلول ها ی نگهبان شامل تراکم، عرض، طول، محیط و مساحت اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که میانگین تراکم روزنه برای هر گونه بلوط و ممرز در منطقه آلوده )به ترتیب 36/1 و 6/6 روزنه در میلیمترمربع( به طور معنیداری بیشتر از منطقه شاهد )به ترتیب 24/3 و 5/2 روزنه در میلی مترمربع( بود. براساس نتایج، مشخصههای عرض و طول روزنه و همچنین عرض و طول سلول نگهبان در گونه بلوط تفاوت معنی داری را بین دو منطقه آلوده و شاهد نشان نداد. در گونه ممرز، میانگین عرض و طول روزنه در منطقه آلوده )به ترتیب 40/5 و 75/2 میکرومتر( بهطور معنی داری از منطقه شاهد )به ترتیب 46/8 و 90/4 میکرومتر( کمتر بود. همچنین در گونه بلوط نسبت طول به عرض روزنه در منطقه آلوده )3/5( به طور معنی داری بیشتر از منطقه شاهد )/1 3( بود، اما تفاوت معنی داری در گونه ممرز مشاهده نشد. در نهایت گونه بلوط با افزایش تراکم روزنه ها، بدون تغییر معنی داری در مشخصه های طول و عرض روزنه و سلول نگهبان، مقاومت بهتری را نسبت به گونه ممرز نشان داد