1403/01/10
علی اکبر باقری خلیلی

علی اکبر باقری خلیلی

مرتبه علمی: استاد
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکدۀ ادبیّات و زبان‌های خارجی
نشانی:
تلفن: 01135302667

مشخصات پژوهش

عنوان
ساختارهای نحوی شعر نادر نادرپور با تکیه بر نظریّه نظم جرجانی
نوع پژوهش
مقاله چاپ شده
کلیدواژه‌ها
نادرنادرپور، ساختار نحوی، نحو پایه، نحو نشان دار، جرجانی، نظریّه نظم، تقدیم و تأخیر و حذف عناصر دستوری.
سال 1398
مجله زبان و ادب فارسي
شناسه DOI
پژوهشگران مرتضی انصار ، علی اکبر باقری خلیلی

چکیده

نقش ها و وظایف دستوری عناصر کلام، ساخت های نحوی زبان را تشکیل می دهند. زبان فارسی ازحیث ساخت نحوی، ازجمله زبان های آزاد است. شکل گیری نحو این زبان ها، معلول عوامل ذهنی، اندیشگانی و تفکّر غالب گوینده است. دستوریان مباحث ساخت های دستوری را فارغ از کارکرد ادبی آن و صرفاً در چارچوب مباحث زبانی بررسی می کنند. از میان علمای علم بلاغت، عبدالقاهر جرجانی به چیدمان و ترتیب و ترتُّب الفاظ، ذیل مباحث حذف، تقدیم و تأخیر عناصر نحوی (مسند و مسندٌالیه) پرداخته و هرگونه شکل گیری نحو و آرایش نحوی را تابعِ شکل گیری معنا در ذهن و اندیشه گوینده دانسته است؛ این دیدگاه وی به «نظریّه نظم» معروف است. در این مقاله، بسامد حذف و تقدیم و تأخیر عناصر اصلی و ساختارهای نحوی شعر نادر نادرپور در چارچوب نظریّه نظم بررسی و تحلیل شده است. همچنین نشان داده شده که شعر او مجموعه ای متعادل و متنوّع از ساختارهای رایج و روان زبان فارسی است و نیز محصول توازن بین معنا و نحو و نتیجه تأثیر ترتیب و ترتُّب معنای شکل گرفته در ذهن بر نحو زبان است. تعمیق تجربه های ذهنی و اندیشه و ذهنیّت غنایی مأنوس و آسان فهم، موجب شده است شعر نادرپور از صراحت و رسانگی معنا، اصل توازی ذهن و زبان در شکل گیری معنا در ذهن و رخداد متناظر زبانی برخوردار باشد.