علی طراوتی

کارگران شاغل در جایگاه های پمپ بنزین به علت تماس مداوم با بخارات بنزین و ترکیبات آن از گروه های پرمخاطره ی شغلی به شمار می آیند. ترکیبات آروماتیک ازجمله بنزن، تولوئن، اتیل بنزن و زایلن ها ازجمله خطرناک ترین ترکیبات موجود در بنزین به شمار می آیند. در این بین بنزن توسط سازمان حفاظت محیطی، به عنوان یک عامل سرطان زا شناخته شده است. با توجه به اهمیت نقش آنزیم گلوتاتیون S-ترنسفراز در فرآیند متابولیسم بنزن، در این مطالعه به بررسی فعالیت و بیان این آنزیم در کارگران پمپ بنزین پرداخته شد. این آنزیم از طریق کنژوگه کردن گلوتاتیون با ترکیبات سمی حاصل از متابولیسم اولیه ی بنزن در سم زدایی آن ها ایفای نقش می کند. در این پژوهش 40 نفر از کارگران شاغل در جایگاه های پمپ بنزین استان مازندران و 40 نفر از بین افرادی که سابقه ای مبنی بر کار در جایگاه های پمپ بنزین یا محل های مشابه آن ها نداشتند، به عنوان گروه شاهد انتخاب شدند. پس از خون گیری بخشی از آن جهت استخراج RNA، سنتز cDNA و بررسی میزان بیان ایزوآنزیم GSTP1 مورد استفاده قرار گرفت. بخش دیگر نیز پس از جداسازی سرم جهت اندازه گیری فعالیت آنزیم و پارامتر-های بیوشیمیایی استفاده شد. اندازه گیری فعالیت آنزیم با استفاده از ترکیب 1 کلرو 2و4-دی نتیروبنزن و گلوتاتیون احیا به عنوان سوبسترا انجام گرفت. نتایج به دست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون آماری t-test مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. میانگین فعالیت آنزیم در کارگران برابر 61/8 ± 07/69 و در گروه کنترلU/ml 15/14 ± 58/98 بود. همچنین بیان ایزوآنزیم GSTP1 در کارگران برابر 03/0 ± 01/0 و در گروه کنترل 02/0 ± 01/0 بود. هردوی فعالیت و بیان آنزیم تفاوت معناداری در سطح (001/0>p) دارا بودند. داده های ما از این فرضیه حمایت می کند که مواجهه ی طولانی مدت با بنزین منجر به تغییر بیان ژن پروتئین های شرکت کننده در سیستم آنتی اکسیدانی مانند GSTP1 شده و به طبع آن، فعالیت آنزیم کاهش پیدا می کند. عواملی مانند متیلاسیون پروموتور ژن و هم چنین پلی مورفیسم آن می توانند در کاهش بیان و فعالیت آنزیم دخیل باشند.