آرمان محمودی اطاقوری

به منظور بررسی سیتوتاکسونومی، دو گونه ازجنس (Asteraeae) Cichorium از رویشگاه های استان های مازندران، گلستان، گیلان، خراسان شمالی، ایلام، خوزستان، کرمان و فارس با استفاده از سیستم آنالیز تصویری، کاریوتیپ 24 جمعیت متعلق به گونه های Cichorium intybus و Cichorium pumilumاز سلولهای مریستم انتهایی ریشه مطالعه شد. پس از آماده سازی، رنگ آمیزی، بررسی میکروسکوپی نمونه ها و جداسازی کروموزوم ها توسط Photoshop، با استفاده از نرم افزار Micro measure در حداقل پنج سلول مناسب متافاز میتوزی، ابعاد کروموزومی نظیر طول بازوی بلند، طول بازوی کوتاه و طول کل کروموزوم اندازه گیری و آماره های AR و CI محاسبه گردید. جمعیت ها بر مبنای آماره های کاریوتیپی: %S, %TF, A1,DRL, A2 فرمول کاریوتیپی و گروه بندی Stebbins برای جمعیت های مورد بررسی محاسبه گردید. این مطالعه با استفاده از تجزیه به مؤلفه های اصلی (PCA) انجام پذیرفت، به طوریکه سه مؤلفه اصلی اول، دوم و سوم مجموعأ 94.9 درصد از واریانس کل را توضیح می دهد. دندروگرام حاصل از تجزیه خوشه ای با استفاده از روش Average Linkage تفکیک 3 خوشه برای هر دو گونه را به خوبی نشان داده است. در این مطالعه جمعیت های مورد بررسی از دو گونه C.intybus و C.pumilum دارای عدد کروموزومی 2n=2x=18 بودند که تعداد کروموزوم پایه در کلیه جمعیت ها x=9 بود که با نتایج مطالعات پیشین مطابقت داشت و نشان دهنده ی دیپلوئید بودن این گونه در ایران است. در ضمن مطابق جدول Levan کروموزوم جمعیت های مورد تحقیق از نوع متاسنتریک و ساب متاسنتریک بودند. براساس شاخص های تقارن و عدم تقارن کاریوتیپی جمعیت های رامسر(استان مازندران) وگلوگاه (استان گلستان) و دشت ارژن (استان فارس) دارای متقارن ترین کاریوتیپ و جمعیت های گرمه و جاجرم (استان خراسان شمالی) و ایلام نامتقارن ترین کاریوتیپ را در بین جمعیت های مورد تحقیق داشتند.